دیگر کمتر کسی است که با شبکههای اجتماعی بیگانه باشد. بهترین موقعیت برای ارتباطات مجازی در بستری که
به راحتی افراد میتوانند از طریق رابطه ای تو در تو در گروهها عضو شوند و
با آن به بهترین و نزدیکترین دوستان و اقوام خود دست پیدا کنند و از این
ارتباط لذت ببرند. حتی تعداد زیادی از افرادی که سالیان گذشته توانایی
ارسال ایمیل و کار کردن ساده با کامپیوترهای شخصی را نداشتند به دلیل آسانتر شدن سبک ارتباطی شبکههای اجتماعی و فراگیر شدن آن این روزها با موبایلی
با حداقل امکانات به اینترنت متصل میشوند و از امکانات آن بهره مند میشوند.
اما آیا این موضوع همه
ماجرا نیست. موضوعاتی معمولا مورد غفلت واقع میشود که باید به آن توجه
ویژه نمود. موضوع فیلترینگ در کشورهایی همچون آمریکا، چین و استرالیا،
فرانسه، انگلیس، ایتالیا، آلمان و استرالیا از سالهای پیش انجام میشود و
بر آن اساس نسبت به کاربران خود به دلایل سیاسی، مصادیق مجرمانه و موضوعات
دیگر محدودیتهایی در نظر گرفته میشود.
در
عین حال این موضوع نیز باید مورد توجه قرار گیرد ارتباطی که در حال حاضر
در بین کاربران حاکم میباشد از طریق شبکههای اجتماعی بیگانه برقرار
گردیده است. به گفته مسئولین ذیربط حتی نامه نگاریهای مختلفی با برخی از
گردانندگان شبکههای اجتماعی صورت گرفته است تا سرورهای آنها در داخل قرار
گیرد تا مدیریتی کارآمد بتوان بر روی آنها انجام داد. اما چنین موضوعی
مورد تایید قرار نگرفته است و آزادی کاربران در فضای مجازی را مورد تاکید
قرار داده اند.
حضور شبکههای اجتماعی همچون تلگرام در کنار امکانات و تجهیزاتی که به مخاطبین ارائه میدهد از جنبههای گوناگون مورد بررسی است که به تعدادی از آنها میتوان
به طور مختصر اشاره نمود:
1-
حضور کاربران در شبکههای اجتماعی و استفاده از امکاناتی این چنینی باید
همراه با رعایت قوانین و مطالعه آنها باشد. موضوعی که به راحتی مورد غفلت
قرار میگیرد. بیشتر استفاده هایی که در چنین برنامه هایی همچون تلگرام و
... انجام میشود در هنگام نصب ذکر میشود. اما معمولا به دلیل شوق زائد
الوصف کاربر برای رسیدن به گزینه نهایی و استفاده کردن از آن، مورد غفلت
واقع میشود. به عبارتی سادهتر مهمترین مشکل در استفاده از این امکانات
عدم وجود اطلاعات کافی در این زمینه میباشد.
اینکه
بیشتر نرم افزارها دسترسی به کلیه شمارههای تلفن همراه و اطلاعات شخصی
همچون تصاویر، فیلمها و دیگر اطلاعات را پیدا میکنند. اینکه حتی مکالمات
گوشی ضبط میشود و ... موضوعی است که کمتر مورد توجه قرار میگیرد و حتی
اگر اطلاعاتی در این زمینه منتقل شود حساسیتی نشان داده نمیشود که این
موضوع نیاز به اطلاع رسانی و در عین حال فرهنگسازی بیشتر در این زمینه
دارد.
2- با راه
انداری امکانات جدیدی مثل کانال که اخیرا در تلگرام راه اندازی شده است
اتفاقات و کانالهای بیشماری نیز راه اندازی شدند. کانالهایی که حاوی همه
نوع تفکری میشود و مخاطبین میتوانند به راحتی با عضویت نامحدود در آنها
از امکانات و اطلاعات آن استفاده کنند. حضور کانالهایی با محتوای مجرمانه
در بین کانالهای دیگر، یکی از معضلاتی است که شرایط را برای مخاطبین سخت
کرده است. حتی اخیرا لینکهایی با تیترهای مذهبی ، علمی و ... داده میشود
که به جای ورود به فضاهای گفته شده به کانالهایی با مصادیق مجرمانه وارد میشود. حضور12 میلیونی کاربران در شبکه تلگرام و امکان دسترسی به این
اطلاعات در کمتر از چند ثانیه و بدون نیاز به هیچ امکاناتی برای هر قشر از
جامعه بسیار نگران کننده است.
3-
لازم به ذکر است شبکههای ذکر شده غیر از آسیبهای اخلاقی انبوهی از
اطلاعات اقتصادی، علمی و پزشکی را به راحتی میتواند منتشر کند. اطلاعاتی
که ناخواسته در این شبکهها میچرخد و انبوهی از جاسوسی اطلاعات را در کمتر
از چند ثانیه بدون کوچکترین نظارتی انجام میدهد. این در حالی است که
هزینه هنگفتی برای دریافت اطلاعات و نگهداری از آنها و طبقه بندی آنها در
کشور انجام میشود.
4- سیاست
دولت مبنی برعدم ورود به فیلترینگ شبکههای اجتماعی و در عین حال عدم
حمایت مالی و زیرساختی از شبکههای داخلی شرایط را برای حضور حداکثری در
این شبکهها مضاعف نموده است. شبکه اجتماعی مثل بیسفون که برای راه اندازی و
در اختیار مخاطب قرار گرفتن از سختترین گردنهها عبور کرده و در اختیار
مخاطب قرار میگیرد و در مقابل شبکه ای همچون تلگرام که بدون کمترین هزینه و
اعمال قانونی در اختیار مخطب قرار میگیرد شرایط را برای رفع اشکال از بین میبرد.
به نظر میرسد رها
کردن فضای اینترنت و سیاست آزادی در شبکههای اجتماعی و عدم اعمال قوانین
لازم در این زمینه و در عین حال عدم حمایت مالی و تبلیغاتی از اپلیکیشنهای داخلی (همچون بیسفون و ...)شرایط را روز به روز برای فاصله گرفتن از شرایط
ایده آل جامعه دورتر میکند و سرمایه گذاریهای کلان در برنامههای دیگر
فرهنگی به راحتی با نفوذ چنین شبکه هایی خنثی میشود. همین موضوع دلیلی
کافی است بر اینکه چرا گردانندگان این شبکهها با قرار دادن سرورهایشان در
داخل کشور مخالفت میکنند.