علل روانشناسی سلفی گرفتن در فاجعه پلاسکو
ساختمانی آتش می‌گیرد، یک فرد جلوی شما تصادف می‌کند. چه می‌کنید؟ آیا کمک می‌کنید یا فقط به تماشا می‌ایستید؟ چرا برخی در شرایط بحرانی به هم نوع خود کمک نمی‌کنند؟ در ادامه به بررسی علل روانشناسی این اتفاقات و فاجعه پلاسکو می‌پردازیم. در مواجهه با اتفاقات تلخ برخی افراد فقط صحنه را تماشا می‌کنند و نقش تماشاچی دارند یا پا را فراتر گذاشته و شروع به گرفتن عکس سلفی می‌کنند. این یک مشکل روانشناسی است که آن را "اثر تماشاچی” می‌نامند.
علل روانشناسی سلفی گرفتن در فاجعه پلاسکو
در مواجهه با شرایط خاص معمولا افراد فکر می‌کنند که مسئولیت بر گردن افراد دیگر است و هیچ مسئولیتی را بر عهده خود نمی‌دانند به همین دلیل فقط به تماشا کردن می‌ایستند. وقتی فردی مسئولیتی برای خود، حس نکند انتظاری جز این نمی‌رود.
بسته به اتفاقی که می‌افتد ضرورت کمک یا عدم کمک به افراد آسیب دیده متفاوت است. مثلا در مواقعی که به تنهایی می‌توان جان یک فرد را نجات داد باید این کار را انجام داد. اما گاهی اوقات با عدم آگاهی از وضعیت کمک کردن فقط اوضاع را خراب‌تر می‌کند .
آیا اجتماع مقصر این اتفاق است؟
حتی اگر فردی بخواهد کمک کند به تنهایی نمی‌تواند راه به جایی ببرد. جوامع امروز فردگرا شده اند و فقط به دنبال منافع شخصی خود هستند و کمتر احساس مسئولیت اجتماعی می‌کنند. آموزش هایی لازم است به جوامع داده شود تا افراد بدانند در مواقع اضطرار چون فاجعه پلاسکو ، قطار تبریز و مشهد و خودکشی در مکانهای عمومی و … فقط منافع شخصی مدنظر نیست. پس بیشتر از مشکل فردی این اتفاقات ریشه‌های مشکلات اجتماعی است.
آیا باید قوانین جدیدی برای کمک به آسیب دیده‌ها وضع شود؟
در برخی کشور‌ها مانند فرانسه اگر افراد به کمک فرد آسیب دیده نیایند، جریمه می‌شوند. آیا این قوانین موثر است؟ برخی روانشناسان معتقد هستند، این اتفاق می‌تواند موثر باشد و باید در کشور‌های دیگر هم امتحان شود.
در مواجهه با شرایط خاص معمولا افراد فکر می‌کنند که مسئولیت بر گردن افراد دیگر است و هیچ مسئولیتی را بر عهده خود نمی‌دانند به همین دلیل فقط به تماشا کردن می‌ایستند
در مواقع اورژانسی چه کنیم؟
بسته به اتفاقی که می‌افتد ضرورت کمک یا عدم کمک به افراد آسیب دیده متفاوت است. مثلا در مواقعی که به تنهایی می‌توان جان یک فرد را نجات داد باید این کار را انجام داد. اما گاهی اوقات با عدم آگاهی از وضعیت کمک کردن فقط اوضاع را خراب‌تر می‌کند. مثلا اگر دوره‌های کمک‌های اولیه را ندیده ایم با کمک کردن و تکان دادن فرد فقط اوضاع را خراب‌تر می‌کنیم. در این مواقع تماس با اورژانس و آتش نشانی بهترین کار است.گاهی فقط باید محل حادثه را ترک کنیم تا نیروهایی امدادی بتوانند کار خود را انجام دهند که این بهترین کار است.
آیا آموزش در مدارس می‌تواند موثر باشد؟
جواب این سوال یک بله صریح و محکم است. دانش آموزان حتما باید در مدارس مدیریت بحران و آموزش کمک‌های اولیه را فرا بگیرند، در این صورت حتما در بزرگسالی واکنش درستی از خود در مواقع اضطرار نشان می‌دهند. در این صورت یک واکنش خودکار در هنگام مواجهه با موقعیت‌های اورژانسی نشان می‌دهند. آموزش در محیط خانواده‌ها نیز می‌تواند در رابطه با این مسئله موثر باشد.