مسئولان مربوط نیز علت اصلی این مهم را به گردن گرانی یکباره دام زنده و کمبود گوسفند در بازار می‌اندازند و معتقدند سرمای هوا، بالارفتن قیمت دلار و از همه مهم‌تر گران شدن قیمت کاه و جو و سبوس از جمله دلایل عمده گرانی بی‌رویه گوشت قرمز می‌باشد.
علی اصغر ملکی رئیس‌اتحادیه گوشت گوسفندی در نیمه آذرماه جاری در گفتگو با خبرگزاری‌ها اعلام کرد که با توجه به افزایش قیمت دلار در بازار روند صعودی قیمت گوشت ادامه خواهد داشت. همچنین با توجه به سرمایی که در پیش داریم و شروع بارش‌ها بعید به نظر می‌رسد با کاهش قیمت گوشت در بازار روبه‌رو باشیم.
اما در این میان سؤالی که در افکار عمومی مطرح می‌باشد این است که به‌راستی چرا مسئولان مربوط و دست‌اندرکاران توان کنترل قیمت گوشت قرمز را ندارند و نقش دلالان در این گرانی لجام گسیخته چقدر است؟
با این حال در گزارش پیش‌رو به دنبال پاسخ این سؤالات هستیم.
دلالانی که سر گردنه گوشت ایستادند!
چندی پیش و درپی نوسانات قیمت گوشت قرمز، بین مسئولان مانند وزارت صنعت، سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان و تشکل‌های بخش خصوصی با وزارت جهاد کشاورزی اختلاف نظری به وجود آمد که وزارت صنعت و تشکل‌های بخش خصوصی معتقدند که صادرات بی‌رویه دام زنده که طی سال‌های اخیر با حمایت وزارت جهاد کشاورزی افزایش پیدا کرده آمار گرانی و نوسان قیمت گوشت قرمز بوده است اما مسئولان وزارت جهاد کشاورزی برخلاف این اظهار نظر اعتقاد داشتند که «دلالان» گرانی گوشت قرمز را رقم زده‌اند، نه صادرات ناچیز دام زنده!
به گفته بسیاری از کارشناسان و دست‌اندرکاران کشاورزی، با توجه به اینکه دام مورد نیاز کشور تامین است، یکی از مهمترین دلایل گرانی گوشت قرمز و حباب بیش از 200 هزار ریالی به حضور چوب دارها، دلالان و واسطه گرانی برمی‌گردد که با خرید دام زنده ارزان قیمت از دامپروران و دامداران، بازار عرضه را به ضرر تولیدکنندگان و مصرف کنندگان رقم زدند تا سودهای کلان به دست آورند و برایشان مهم نیست قشر آسیب پذیر جامعه از خوردن گوشت به عنوان مهمترین منبع تغذیه پروتئین محروم می‌شوند.
گرانی دام زنده و راهکار مسئولان
در هفته‌های اخیر بازار عرضه گوشت بسیار پرتلاطم بود، به طوری که قیمت‌های جهشی از هیچ منطقی پیروی نمی‌کنند و هر روز قیمت جدیدی بر پیشانی گوشت قرمز نقش می‌بندد و در این میان گران بودن دام زنده، عامل گرانی گوشت در بازار از سوی رئیس‌اتحادیه گوشت گوسفندی عنوان شده است.
هرچند بارها اعلام شده نرخ گوشت در بازار را نمی‌توان به صورت تکلیفی اعلام کرد و قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضای بازار تعیین می‌شوند اما با این حال در روزهای اخیر قیمت گوشت به یک باره جهش داشت و گرانی در این بازار حاشیه‌ساز شد.
یکی گرانی دام زنده را دلیل اصلی گوشت عنوان می‌کند و دیگری گران شدن دلار در بازار ارز را دلیلی بر گرانی گوشت قرمز در بازار مطرح می‌کند.
در همین رابطه رئیس‌اتحادیه گوشت گوسفندی در اوایل همین هفته درباره افزایش قیمت گوشت در بازار می‌گوید: «قیمت گوشت گوسفندی طی هفته اخیر در بازار یک تا 2 هزار تومان کاهش داشته و اکنون نرخ هر کیلوگرم گوشت قرمز در بازار به 39 هزار و 500 تومان تا 40 هزار تومان عرضه به مصرف‌کننده رسیده است.»
علی‌اصغر ملکی ادامه می‌دهد: «هرچند قیمت گوشت قرمز طی روزهای اخیر با افزایش همراه شده اما از طرفی بازار نیز راکد است و مردم اقدام به خرید نمی‌کنند!»
گرچه رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی نمی‌گوید که اگر مردم اقدام به خرید گوشت نمی‌کنند قدرت خریدشان پایین آمده و توان خرید گوشت کیلویی 60 تا 65 هزار تومان در روزهای اخیر را ندارند.
رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی درباره عرضه گوشت گوسفند تا نرخ 45 هزار تومان در سرچشمه بهارستان نیز تصریح می‌کند: «گوشت ران گوسفندی اکنون در این منطقه با قیمت 45هزار تومان عرضه می‌شود و قیمت شقه پایین‌تر و در حدود 40 هزار تومان است.»
ملکی تاکید می‌کند: «اکنون رکود بر بازار گوشت حاکم است و روزهای اخیر نیز بازار متلاطم بود اما امیدواریم با شکسته شدن قیمت‌ها در هفته اخیر، روند این بازار بهبود یابد.»
رئیس‌اتحادیه گوشت گوسفندی بیان می‌کند: «اکنون دولت از طریق شرکت پشتیبانی امور دام اقدام به عرضه گوشت یارانه ای کرده تا بازار متعادل شود.»
به گفته وی، گوشت‌های عرضه شده از سوی شرکت پشتیبانی امور دام وارداتی بوده و هر کیلوگرم با نرخ 31 هزار و 500 تومان به مردم به فروش می‌رسد.
ملکی اظهار می‌دارد: امیدواریم عرضه این شرکت همچنان تداوم داشته باشد که در این صورت قیمت‌ها باز در بازار کاهش خواهد داشت. اکنون قیمت دام زنده بالا است و گرانی دام موجب افزایش قیمت در بازار گوشت شده است
به هر حال طبق گفته رئیس اتحادیه گوشت گوسفندی، دلیل این گرانی بالا بودن قیمت دام زنده و فعلا مقصر خود گوسفندان هستند!
قیمت‌ها غیرمنطقی است
این روزها قیمت گوشت بسیار نوسان دارد و تقریبا هر روز با یک نرخ جدید روبه‌رو هستیم.
معاون تولیدات دامی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به اینکه دام مورد نیاز کشور تامین است و هرگونه افزایش قیمت گوشت قرمز در بازار غیرمنطقی و اجحاف به تولید کنندگان و مصرف کنندگان خواهد بود اظهار می‌دارد: «فرایند کشتارگاه به شکلی نیست که هر کیلوگرم گوشت گوسفندی و گوساله با قیمت بیش از 38 هزار و 45هزار تومان در بازار عرضه شود و این اقدام دلالان و سودجویان اجحاف در حقوق شهروندان است.»
لازم به ذکر است گروهی از افراد سودجو و توزیع کنندگان گوشت قرمز نیز افزون بر خرید دام زنده ارزان، به دنبال واردات گوشت ارزان قیمت هستند تا این محصولات را با قیمت‌های بالاتری به فروش برسانند.
به طور نمونه هر کیلوگرم لاشه گوشت وارداتی به قیمت 40 هزار تا 45 هزار تومان (یعنی همانند قیمت بره ایرانی) به فروش می‌رسد، در حالی که نرخ لاشه بره ارمنی در مرز کیلویی 12هزار تا 13هزار تومان تمام می‌شود..
سید راضی نوری عضو کمیسسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و نماینده حوزه شوش در استان خوزستان در گفت وگو با گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «ما در بازار یک عرضه و تقاضا داریم که اگر عرضه کم و تقاضا زیاد باشد خود به خود قیمت‌ها نیز بالا می‌آید و ما برای کنترل قیمت‌ها ستاد تنظیم بازار را در وزارت جهاد کشاورزی متمرکز کردیم و انتظارمان این بود نوسانات در بازار از بین برود.»
وی ادامه می‌دهد: «طبیعی است که در ایامی چون محرم، عید قربان و غیره نوسانات موقتی در قیمت گوشت پیش بیاید که قابل توجیه است اما اکنون که نه تب برفکی داریم ونه مناسبت خاصی در پیش است شاهد نوسان هستیم که این عدم نظارت را بر این بخش نشان می‌دهد، اینکه صادرات بیشتر و عرضه کمتر شود قیمت‌ها را بالا می‌برد همچنین وقتی عرضه و تقاضا مستقیم نباشد و واسطه در این میان قرار گیرد دلال‌ها ورود کرده که خود عامل مهمی در افزایش قیمت‌ها خواهند بود.»
عضو کمیسیون کشاورزی تصریح می‌کند: «دولت باید اقدام جدی در زمینه کنترل دلال‌ها انجام دهد و از نهاد‌های دامی حمایت بیشتری کند و اگر می‌بینیم قیمت‌ها شکسته نشده و تزریق گوشت به بازار تاکنون کارساز نبوده به خاطر وجود همین دلال‌ها است.»
بحث‌هایی چون ضعف مدیریت دولتی و تصمیمات لحظه‌ای در زمینه کنار هم قرار دادن صادرات و رفع نیاز داخلی باعث شده تا وعده شکستن قیمت گوشت قرمز از سوی دولت آنچنان دلگرم‌کننده نباشد.
به عقیده کارشناسان اکنون واردات گوشت قرمز انجام می‌شود اما زمانی حجم محموله‌های وارداتی در مقررات تنظیم بازار قرار می‌گیرد واردات خودش را در بازار نشان نمی‌دهد و مجموع اتفاقات رخ داده در بازار گوشت باعث تمایل کمتر شهروندان به خرید این کالای اساسی شده است.
حذف گوشت از سفره‌های مردم
اگرچه مسئولان ذی ربط از تزریق گوشت قرمز ارزان قیمت در بازار خبر می‌دهند و نرخ‌هایی را اعلام می‌کنند که این نرخ‌ها چندان با واقعیت بازار نزدیک نیست و مردم گوشت را با نرخ بالاتری در بازار خریداری می‌کنند. این موضوع گرانی سرسام آور گوشت در بازار باعث شده که مردم رغبت کمتری به این محصول نشان داده و از جایگزین آن استفاده کنند.
با گشتی در بازار گوشت به این موضوع پی‌خواهید برد که مشتریان نسبت به هفته‌های گذشته ریزش داشته‌اند و تقریبا گوشت به عنوان یک منبع مهم پروتئین به علت گرانی لجام گسیخته از سفره‌های مردم رخت بر بسته و مشتری چندانی ندارد، که با این وضعیت هم مردم ناراضی هستند و هم قصابان و کشتارگاه‌ها با رکود شدید و عدم اقبال مردم روبه‌رو شده‌اند.
یک کارشناس اقتصادی درباره گرانی قیمت گوشت به گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «برخی از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی پس از گرانی گوشت اذعان داشتند که هیچ مشکلی در خصوص صادرات وجود ندارد و سردخانه‌ها مجهز هستند. اما از این صحبت‌ها چند روزی بیشتر نگذشت که قیمت گوشت باز هم با افزایش روبه رو شد و مصرف‌کنندگان را شگفت زده کرده است.»
وی تصریح می‌کند: «حتی کار به جای رسیده برخی از مسئولان مربوط در خصوص دلایل افزایش قیمت گوشت اظهار بی‌اطلاعی کردند و تاکید داشتند که افزایش قیمت گوشت قرمز به صورت خود سرانه توسط واحدهای فروش اعمال می‌شود!»
این کارشناس اقتصادی در ادامه می‌گوید: «متأسفانه افزایش قیمت اقلام، محصولات لبنی و حتی میوه‌ها در حالی رقم می‌خورد که نه تنها یارانه‌های دولتی افزایش نیافته بلکه سیاست‌های دولت به سمت حذف یارانه‌ها در میان اقشار مختلف جامعه پیش می‌رود.»
با این اوضاع و احوال باید اذعان داشت که به علت گرانی کم کم مواد لبنی و پروتئینی از سر سفره‌ها رخت می‌بندد و این اتفاق چندان خوشایندی نیست. این روزها که آمارهای فقر غذایی توسط کارشناسان و مسئولان مطرح می‌شود افزایش قیمت نیز با شتاب بسیاری رخ می‌نماید.
در این میان سازمان‌های مربوط همچون سازمان حمایت و وزارت بهداشت و سایر حوزه‌ها که کارشان حمایت از مصرف‌کننده است، میدان را خالی گذاشته‌اند و فقط افزایش قیمت‌ها را نظاره‌گرند!