ماجرای تنباکوهای آلوده به «حشیش»

حشیش و گراسی که موقع سرو به تنباکوها افزوده می‌شوند و مصرف‌کننده را معتاد می‌کند، اینها بخشی از پشت پرده سرو قلیان‌ها در مراکز غیرقانونی است که خسرو صادق‌نیت، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت، گفت. او که روز گذشته در مراسم روز جهانی بدون دخانیات با شعار «قلیان‌ها را گلدان کنیم»، حضور داشت، درحاشیه این مراسم، جزییاتی درباره ماجرای اضافه کردن مواد روانگردان به قلیان‌ها و مالیات بر دخانیات تشریح کرد.
 
روز یکشنبه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گزارشی اعلام کرد که ٢٥‌درصد قلیان‌ها به مواد روانگردان آلوده می‌شوند، این متخلفان چگونه شناسایی می‌شوند؟ برخورد با آنها به چه صورت است؟

ببینید، طرح‌های نظارت بر اماکن عرضه‌کننده مواد غذایی به صورت معمول انجام می‌شوند، اما در روزهای خاص تشدید می‌شوند، مثل تعطیلات نوروز یا ماه رمضان. به جز این مناسبت‌ها، ما در دوره‌های خاصی هم نظارت‌ها را تشدید می‌کنیم، ازجمله آنها هفته بدون دخانیات است. یک هفته پیش از شروع هفته بدون دخانیات، ما برخوردها با مراکز غیرمجاز عرضه‌کننده قلیان را تشدید کردیم و این روند تا یک هفته پس از پایان این مراسم هم ادامه خواهد داشت.
 
این طرح در چه مناطقی بیشتر اجرا می‌شود؟

طرح ما مربوط به سراسر کشور است، یعنی ما با مراکز غیرمجازی که بدون داشتن مجوزهای عرضه قلیان فعالیت می‌کنند، به‌ویژه مراکزی که از مواد پرمخاطره و خطرناک استفاده می‌کنند، برخورد می‌کنیم. بررسی‌های ما نشان می‌دهد که مواد معطری که به تنباکوی قلیان‌ها اضافه می‌شود، ٧٠ تا ٨٠‌درصد دارای مواد شیمیایی غیراستاندارد هستند، در برخی از این مواد حتی بنزن مشاهده شده که سرطان‌زایی آن قطعی است و طی سه‌سال می‌تواند فرد را به سرطان خون مبتلا کند.
 
تعداد مراکزی که در این مدت با آنها برخورد شده، چقدر است؟

ما درحال جمع‌آوری آمارها هستیم و تا هفته دیگر اعلام می‌شود.
 
شما به افزودنی‌های مضر قلیان اشاره کردید، در این میان گفته می‌شود برخی از این قلیان‌ها آلوده به حشیش است؟

بله، برخی از افراد در مراکز غیرقانونی عرضه قلیان، به تنباکو، مواد روانگردانی مانند حشیش و گراس و... اضافه می‌کنند. باید دید حاشیه سود این مراکز چقدر است، به هرحال فاصله قیمت آن چیزی که تهیه می‌شود و آن چیزی که فروخته می‌شود، خیلی زیاد است، به همین خاطر شاید در برخی مراکز برای معتاد کردن مصرف‌کننده‌ها و جذب آنها، از این مواد استفاده کنند.
 
این تخلفات چگونه برملا شد؟

ما به صورت تصادفی درمراجعه‌هایی که با این مراکز داشتیم، متوجه این موضوع شدیم و با نیروی انتظامی هماهنگ کرده و با آنها برخورد کردیم. نمی‌توانیم بگوییم چه میزان از این مراکز، واقعا اقدام به این کار می‌کنند، اما به هرحال این اتفاقات در مراکز غیرمجاز، احتمال رخداد بیشتری دارد.
 
با این مراکز قرار است چگونه برخورد شود؟

به‌طور کلی ما نمی‌خواهیم با مراکز غیرمجاز عرضه قلیان، به صورت ناگهانی و مقطعی برخورد کنیم، ما روال قانونی را برای برخورد دنبال می‌کنیم، یعنی با نیروی انتظامی و قوه‌قضائیه هماهنگ می‌کنیم، از تذکرات اولیه شروع می‌کنیم و به برخوردهای دیگر می‌رسیم. خیلی‌ها هستند که واقعا ناآگاهند، آنها در تذکرها، مشکل را برطرف می‌کنند.
 
ظاهرا قرار است در راستای کاهش میزان مصرف دخانیات درکشور، مراکز عرضه مواد دخانی هم ساماندهی شود، این ساماندهی به چه صورت است؟

کاری که ما با وزارت صنایع دنبال می‌کنیم، این است که این مراکز باید مجوزهای خاص عرضه مواد دخانی داشته باشند، این قانون از قبل هم وجود داشت اما اجرا نمی‌شد، امسال اما با وزارت صنایع و اداره اصناف هماهنگ کردیم تا این مجوزها به مراکز عرضه شود و آنها متعهد شوند تا اصول اولیه عرضه دخانیات ازجمله محدودیت فروش این مواد به افراد زیر ١٨سال، فروش سیگار قاچاق و... را رعایت کنند. کار اصلی اجرای این قانون به عهده وزارت صنایع است.
 
یعنی از این پس، تنها مراکزی که این مجوز را داشته باشند، قانونی به شمار می‌روند؟

بله، همه این افراد برای فروش و عرضه مواد دخانی باید مجوزشان را از اصناف بگیرند.
 
ظاهرا قرار است تغییراتی هم روی هشدارهای روی سیگار انجام شود؟

بله، با پیگیری‌هایی که انجام دادیم، قرار است بسته‌بندی دخانیات عرضه‌شده به صورت ساده باشد، یعنی دیگر نباید از رنگ‌های اغوا‌کننده روی پاکت‌ها استفاده شود.
 
بعد از تصویب قانون مالیات بر سیگار، موضوعی که مطرح می‌شود، درآمد حاصل از این مالیات قرار است کجا هزینه شود؟

هدف از گرفتن مالیات سیگار، درآمدزایی نیست، ما به دنبال این نیستیم که سهم وزارت بهداشت از این درآمد چقدر است، هدف کاهش مصرف دخانیات و اجرای قانون است اما برآورد می‌شود امسال از محل گرفتن مالیات سیگار ١٧٠٠‌میلیارد تومان درآمد برای دولت به دست می‌آید که درآمد قابل توجهی است. روش اخذ این مالیات نیز استاندارد است و قابلیت اجرا دارد.
 
گذشته از ماجرای دخانیات، چندی پیش، رئیس کمیسیون سلامت و محیط‌زیست شورای شهر تهران وضعیت نابسامان آب شهرک رسالت در تهران را تشریح کرده و گفتند که تمام مزارع آن منطقه با آب فاضلاب آبیاری می‌شود.  
 
قرار بود اداره سلامت محیط و کار وزارت بهداشت این موضوع را پیگیری کند، به چه نتایجی رسیدید؟

به‌طور کلی، پیگیری مشکلات بهداشتی هرمنطقه، ازسوی دانشگاه علوم پزشکی آن محدوده انجام می‌شود، به‌طورکلی سیاستی که به تمام کشور ابلاغ شده، استفاده از فاضلاب خام برای آبیاری ممنوع است، اگر در این زمینه تخلفی صورت گیرد، با آن برخورد می‌شود، به هرحال بازرسان ما با متخلفان برخورد می‌کنند، اما در این زمینه وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو هم ورود پیدا می‌کنند. اما با همه این توضیحات، در این مناطق این تخلف درحال انجام است. این هم مربوط به امسال و پارسال نیست. آنها سال‌هاست که به همین شکل مزارع‌شان را آبیاری می‌کنند. ما سعی کردیم تا مرتب برخورد کنیم، حتی گاهی این برخوردها منجر به شخم‌زدن مزارع آنها شده، اما به هرحال با توجه به کمبود آب و سودجویی که در این زمینه وجود دارد، این افراد کارشان را ادامه می‌دهند. برخورد قوه‌قضائیه و جهاد کشاورزی هم باید تقویت شود. این مشکل همچنان وجود دارد، ما هم برخورد می‌کنیم، اما این‌که بگوییم این تخلف‌ها به صفر رسیده، این‌طور نیست.
 
بیشترین این تخلفات در کدام مناطق وجود دارد؟

تمام مناطقی که آب فاضلاب تصفیه نشده است، این مشکل وجود دارد. وزارت نیرو باید اقدام به تصفیه آب کند.