حالا
که پیام دیوارهای مهربان ایران جهانی شده به نظر می‌رسد برای برقرار ماندن
این حرکت و ساماندهی آن باید نهادهای دولتی و غیردولتی، حمایت از آن را
آغاز کنند تا با دیوارهای مهربان کشور نامهربانی نشود.
تبـریز
27 آذر امسال تعدادی از جوانان پرشور تبریزی، با اطلاعیه‌ای که پیش‌تر در
شبکه‌های اجتماعی و تلگرام منتشر کردند بخشی از لباس‌های بلااستفاده خود را
بر دیواری نصب کردند تا نیازمندان این شهر، بی‌هیچ شرمندگی، لباس‌های مورد
نیاز خود را در این فصل سرد سال، از روی دیوار بردارند. در این طرح از همه
شهروندان خواسته شده بود تا لباس‌ها را بر روی دیواری که از قبل برای همین
کار در نظر گرفته شده نصب کنند تا نیازمندان از لباس‌های آویخته شده بر
این دیوار استفاده کنند.
بازتاب جهانی دیوارهای مهربانی
دیوارهای مهربان ایران بازتاب جهانی هم پیدا کردند و رسانه‌های بین‌المللی
هم این حرکت ایرانی‌ها را ستودند. شبکه بی‌بی‌سی درباره این حرکت نوشت:
«ایرانی‌ها در حال سازمان‌دهی کمک‌های خیریه به شکل دیوارهای مهربانی در
فضاهای باز هستند. این دیوارهای مهربانی در شهرهای بزرگ برپا شده‌اند و سبب
ترویج بحث‌هایی به صورت آنلاین درباره تلاش برای کمک به افراد فقیر شده
است». پایگاه شبکه آمریکایی سی‌ان‌ان (CNN) از «ایمان به انسانیت» سخن به
میان آورد و نوشت: «به دنبال چیزی برای بازسازی ایمان خود به انسانیت هستی؟
شاید این موضوع به شما کمک کند: با ورود ایران به زمستانی سرد، مردم محلی،
طرحی مبتکرانه را برای گرم نگه داشتن بی‌خانمان‌ها ابداع کرده‌اند.
دیوارهای محبت که مردم می‌توانند لباس‌هایی که نیازی به آنها ندارند را در
آنجا اهدا کنند، در حال ظهور در سراسر کشور است». دویچه وله درباره این
دیوارها گفت: «این حرکت، حرکتی است که به نوعی خودجوش و خلاقانه است، یعنی
توسط مردم اجرا میشود و به همین دلیل می‌تواند تاثیرگذاری بیشتری بر
اقشار مختلف جامعه داشته باشد».
شیـراز
26 آذر امسال عده‌ای جوان نا‌شناس دیواری با نام مهربانی در شیراز ایجاد
کردند تا مردم لباس‌های بلااستفاده‌شان را آنجا بیاویزند و فقرا بدون واسطه
آنها را بردارند. مدتی است مردم و سازمان‌های مردم‌نهاد نسبت به تأسیس
زنجیره‌ای دیوارهای مهربانی در شهرها و استان‌های مختلف کشور اقدام
کرده‌اند. روی همه این دیوارها یک شعار حک شده است. لازم داری بردار لازم
نداری بذار. در واقع این شعار از ما می‌خواهد وسایلی که دیگر از آن
استفاده‌ای نداریم را در فضای در نظر گرفته شده قرار دهیم تا به دست
نیازمندان برسد.
کرج
ساکنان شهرستان کرج از قافله هم‌وطنانشان عقب نمانده‌اند و شروع به تأسیس
دیوارهای مهربانی در نقاط مختلف مناطق این شهر کرده‌اند. این گروه مردمی
دوم دی نخستین دیوار مهربانی را در خیابان سرداران گمنام تأسیس کردند. یکی
از اعضای این گروه گفت: پس از دیدن عکس‌های دیوارهای مهربانی در شهرهای
مختلف تصمیم گرفتیم به توسعه فرهنگ مهربانی کمک کنیم. به گزارش ایسنا، حمید
کرمیار افزود: بسیاری می‌گویند با توجه به نبود ناظر هیچ تضمینی برای
رسیدن اقلام و وسایل به نیازمندان واقعی وجود ندارد و پاسخ ما این است که
تلاش می‌کنیم اعتماد از دست رفته هم‌وطنانمان را از این طریق برگردانیم.
ماجرا از کجا آغاز شد؟
شاید برای بار اول که تصاویر «دیوارهای مهربانی» را در شبکه‌های اجتماعی
می‌دیدیم باور نمی‌کردیم در مدت کمتر از یک ماه بتوانیم در شهر خودمان هم
یکی از این دیوارهای مهربانی را ببینیم. از عمر دیوارهای مهربانی چند ماه
بیشتر نمی‌گذرد و در این مدت کوتاه این حرکت پسندیده به حدی فراگیر شد که
دیوارهای مهربانی در اکثریت استان‌ها و شهرستان‌های کشور راه‌اندازی شدند.
دیوارهای مهربانی با شعار «نیاز نداری بذار، نیاز داری بردار» در یکی از
ماه‌های سرد سال شروع به کار کردند و از همان روزهای آغازین نویدبخش گرما
برای تمام کسانی شدند که تنها سقفی که بالای سرشان داشتند، آسمان بود.
لباس‌ها و کفش‌هایی که استفاده‌ای نداشتند و گوشه کمد خاک می‌خوردند مهمان
دیوارهای مهربانی شدند و از این طریق به دست نیازمندان رسیدند. یکی از
رایج‌ترین این گمانه‌زنی‌ها آغازگر دیوار مهربانی را یکی از شهروندان مشهدی
می‌داند که دیوار مهربانی را در خیابان گویای مشهد راه‌اندازی کرد. در مدت
کوتاهی شبکه‌های اجتماعی رسالت همیشگی خود در دهان به دهان چرخاندن خبر را
به خوبی ایفا کردند و دیوارهای مهربانی در نقاط مختلف کشور به راه
افتادند. وقتی عکس‌های دیوارهای مهربانی از استان‌هایی مانند شیراز، اصفهان
و مشهد در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شدند، مردم سایر استان‌ها هم از
قافله مهربانی عقب نماندند و دیوارهای مهربانی در جای جای کشور سر بر
آوردند و کار به جایی رسیده است که گفته میشود در حال حاضر 28 استان کشور
دیوار مهربانی دارند.
کرمانشاه
عده‌ای جوان نا‌شناس دیواری با نام مهربانی ایجاد کردند تا مردم لباس‌های
بلا استفاده‌شان را آنجا بیاویزند و فقرا بدون واسطه آنها را بردارند.
مراسم افتتاح این دیوار مهربانی در حاشیه میدان رفعتیه کرمانشاه برگزار شد،
جمعی از مردم خیرخواه و نوع‌دوست کرمانشاهی با در دست داشتن البسه حضور
یافته و با به دیوار آویختن این البسه، آنها را در اختیار نیازمندان قرار
دادند. در چند نقطه دیگر شهر کرمانشاه نیز دیوار مهربانی جهت بهره‌مندی
نیازمندان از البسه دایر شده است. مردم کرمانشاه استقبال بی‌نظیری از این
اقدام خداپسندانه داشتند.
وقتی معنای دیوار هم عوض میشود
مهربانی در بعضی از مناطق ایران صورت‌های جدیدی هم پیدا کرده است که از
نمونه‌های آن می‌توان به راه‌اندازی یخچال‌های مهربانی که غذا را به دست
نیازمندان می‌رسانند یا قفسه‌های مهربانی که برای اهدای کتاب راه‌اندازی
شده‌اند اشاره کرد. در بعضی از مناطق کشور نهادهای رسمی از دیوارهای
مهربانی حمایت می‌کنند و به آنها سر و سامان داده‌اند، برای نمونه در شهر
سقز، با تصویب شورای شهر این شهرستان «اتاق مهربانی» احداث شده است. در
بعضی از نقاط کشور هم مهربانی دیواری‌های مهربانی گسترده‌تر است. برای
نمونه در شهر قزوین مردم علاوه بر لباس، مواد خوراکی را هم برای نیازمندان
در کنار دیوارهای مهربانی می‌گذارند. «دیوار در ادبیات ما نمادی از فاصله و
ناامیدی است ولی این حرکت باعث شده است معنایی که از دیوار در ذهن ما
ایرانی‌ها نقش بسته است عوض شود». اینها گفته‌های جعفر 21 ساله است. او
ابتدا در شبکه‌های اجتماعی از حضور دیوارهای مهربانی آگاه میشود و یک هفته
قبل یکی از این دیوارهای مهربانی را دیده است. او در این باره به «آرمان»
می‌گوید: «آن دیوار مهربانی که من دیدم در یکی از کوچه‌های فرعی میدان
انقلاب بود که بیشتر از دیوار مهربانی به نرده مهربانی شباهت داشت. روی این
نرده یک چوب لباسی نصب شده بود که تعدادی لباس بر آن آویزان شده و یک
تابلو کنار آن نصب شده که بر آن نوشته شده بود: «دیوار مهربانی». چند
دقیقه‌ای که من آنجا بودم یک خانم را دیدم که تعدادی لباس آنجا آویزان
کرد». او ادامه می‌دهد: «به نظر من باید اطلاع‌رسانی درباره دیوارهای
مهربانی بیشتر شود و مردم تلاش کنند که لباس‌ها و کفش‌هایی را که بیشتر به
کار مستمندان می‌آید آنجا بگذارند. بعضی از لباس‌های تجملاتی رنگی چندان به
کار این افراد نمی‌آید».
دیوارهای تهران باید مهربان‌تر شوند
گرمای نهفته در دیوارهای مهربانی را زمانی می‌توانیم به خوبی لمس کنیم که
بدانیم در کشور ما به گفته آمارهای رسمی رقمی حدود 15 هزار بی‌خانمان وجود
دارند، اما روایت فقر در کشور ما بسیار وسیع‌تر از این است. وجود 18 میلیون
حاشیه‌نشین در ایران که بسیاری از آنها حتی از پس نیازهای حداقلی‌شان
برنمی‌آیند و آمارهایی که از فقر حکایت دارند به خوبی نشان می‌دهند که وجود
دیوارهای مهربانی نه تنها لازم است بلکه فعالیت‌شان تا این حد هم کافی
نیست و باید این حرکت خودجوش مردمی از این هم بیشتر و فراگیرتر شود. سنا 29
ساله به «آرمان» می‌گوید «یکی از این دیوارهای مهربانی را در کرج دیده‌ام
ولی تا حال در تهران یکی از آنها را ندیده‌ام و با توجه به اینکه شهر تهران
بزرگ‌تر است و آمار نیازمندان آن هم بیشتر است باید دیوار مهربانی آن
بیشتر از شهرهای دیگر کشور باشد». او معتقد است فعالیت دیوارهای مهربانی
باید گسترده‌تر شود: «نیازمندان فقط به لباس نیاز ندارند، بسیاری از وسایل
دیگر وجود دارند که افراد نیازمند به آنها احتیاج دارند. دیوارهای مهربانی
باید به حدی وسیع شوند که سایر وسایل مورد نیاز را هم به دست این افراد
برسانند. یک نمونه آن را می‌توان یخچال‌های مهربانی دانست که می‌توانند غذا
را به دست افراد گرسنه برسانند». او ادامه می‌دهد: «دیوارهای مهربانی باید
در بالای شهر تهران راه‌اندازی شوند، زیرا در این مناطق مردم وسایل بیشتری
را بیرون می‌گذارند که می‌توانند به کار نیازمندان بیایند. من خودم در
مناطق بالایی که راه می‌روم بارها شاهد بوده‌ام افراد وسایل بسیاری را که
بیشترشان نو بوده‌اند بیرون گذاشته‌اند، با راه‌اندازی دیوارهای مهربانی در
آن مناطق می‌توان این وسایل را برای نیازمندان جمع‌آوری کرد». سنا یکی از
طرفداران این حرکت است و تصمیم دارد به زودی لباس‌هایی را که لازم ندارد به
یکی از این دیوارهای مهربانی هدیه دهد. هر چند که دیوارهای مهربانی در
نقاط مرکزی تهران به راه افتاده‌اند اما با توجه به جمعیت حدود 12 میلیونی
این شهر و آمار بالای نیازمند در آن به نظر می‌رسد که مهربانی در این شهر
نیازمند توجه و مراقبت بیشتری است.
تهـران
در تهران از تاریخ دوم دی، تشکل دانشجویی سازمان مدیریت پسماند با انتخاب
دیوارهای مترو در سه‌نقطه از شهر شروع به جمع‌آوری لباس‌ها و وسایلی مورد
نیاز برای نیازمندان است. این طرح به همت گروه زامیاران و با شعار «نیاز
نداری بذار، نیاز داری بردار» به اجرا درآمد و فاز اول آن در سه دیوار به
آدرس‌های خیابان آزادی، خیابان انقلاب و خیابان ولیعصر (عج)، نرسیده به
فاطمی، روبه‌روی متروی شهدا رسانه، با نصب آویز لباس بر روی این دیوارها
در حال اجراست.
نامهربانی با دیوارهای مهربانی
سارا 26 ساله درباره دیوارهای مهربانی می‌گوید: «ناشناخته ماندن افراد در
نسبت با «دیوارهای مهربانی»، حرکت پسندیده‌ای است. فردی که لباس را
می‌گذارد و فردی که لباس را بر می‌دارد معمولا ناشناخته می‌ماند و همین
باعث میشود که در حین اینکه به نیازمندان کمک میشود به عزت نفس آنها هم
لطمه‌ای وارد نشود.»
او ادامه می‌دهد: «طرح دیوار مهربانی در شهرهایی مثل
شهر تهران احتیاج به مراقبت بیشتری دارد زیرا در این شهر معمولا دست
سودجویان برای سوءاستفاده بازتر است» درددل‌های عده‌ای از هم‌وطنان حکایت
از این دارند که عده‌ای از سودجویان هم با دیوارهای مهربان شهر نامهربانی
می‌کنند و لباس‌های روی دیوار را بر‌می‌دارند و دست به فروش آنها می‌زنند.
بعضی از این سودجویان هم به طور خودجوش دست به افتتاح دیوار مهربانی
زده‌اند و از این طریق لباس‌ها و سایر وسایل را جمع‌آوری می‌کنند، با این
اوصاف به نظر می‌رسد که با توجه به رونقی که دیوارهای مهربانی پیدا
کرده‌اند باید نهادهای دولتی و غیردولتی نسبت به سر و سامان دادن این
دیوارها اقدام کنند تا رفتار این سودجویان نتواند در اعتماد مردم به
مهربانی خدشه ایجاد کند.
اصفهان
29 آذر ماه مردم اصفهان نیز نخستین دیوار مهربانی را در سطح این شهر ایجاد
کردند. با وجود گزارش‌هایی که از وجود این‌گونه دیوارها در شیراز، تهران و
چند شهر دیگر کشورخبر می‌دهد به تازگی اصفهان هم به این کمپین پیوسته است و
در حوالی پل چمران این شهر دیواری به این عمل زیبا اختصاص داده شده است.
یکی از شهروندان اصفهان که چند لباس کودکانه را روی این دیوار گذاشته است
می‌گوید: امیدوارم این لباس‌ها به دست کسانی که نیاز دارند برسد تا هم دل
کسی را شاد و هم از اسراف جلوگیری کرده باشم.