سالمندان، باور ارزش‌های وجودی
خانواده و جامعه هستند. در فرهنگ اسلامی و ایرانی، «پیری» نه به عنوان یک
کلمه ناخوشایند، بلکه به صورت «کمال،حکمت،خردمندی و فرزانگی » تلقی می‌شود.
از این رو می‌تواند به عنوان مرحله ای موثر و گرانقدر در زندگی به حساب
آید.
این واقعیت را نیز باید پذیرفت،
اغلب سخن از سالمندی مترادف با ضعف و سستی تلقی می‌شود،که ناشی از محدودیت
انسان در جنبه‌های فیزیکی می‌باشد. با شناخت سیرتکاملی و علل پیری می‌توان
تاحدی از ناتوانی‌ها پیشگیری نمود و در نهایت «قدرت فکری» سالمند را با
«توان جسمی» وی همراه نمود.
همانطور که می‌دانید، افزایش طول عمر انسان‌ها و اضافه شدن
جمعیت سالمندان یکی از دستاوردهای قرن ۲۱ بوده و سالخوردگی جمعیت پدیدهای
است که برخی جوامع بشری با آن روبرو شده و یا خواهندشد. بر اساس نظریات
سازمان جهانی بهداشت این پدیده ناشی از بهبود شرایط بهداشتی است که منجر به
پیشگیری از بیماری‌ها و در نهایت افزایش امید به زندگی شده است
بر اساس منابع علمی جمعیتی، زمانی که ۸% جمعیت را افراد ۶۵
سال و بالاتر و یا ۱۲% جمعیت را افراد ۶۰ سال و بالاتر تشکیل دهند، پدیده
سالمندی استقرار می‌یابد. این روند تغییرات جمعیت سالمندان در ایران نیز
سیر صعودی طی می‌کند به طوری که پیش بینی می‌شود تا سال ۱۴۲۹جمعیت سالمندان
کشور به ۶۲/۲۴% برسد.
از آنجایی که با افزایش جمعیت سالخورده، شیوع بیماری‌های مزمن نیز افزایش می‌یابد،در اکثر کشورهای توسعه یافته،سیستم درمانی برای
درمان بیماری‌ها از مداخله‌های پیشگیری و نظارت درمانی استفاده می‌کنند که
دارای ابعاد سه گانه «پزشک،بیمار و محیط» می‌باشد. اقدامات پیشگیرانه در
سالمندان بر اساس زمان مداخله به سه سطح تقسیم می‌گردد:
۱-پیشگیری اولیه: مشتمل بر اقدامات مثبتی است که سبک ناسالم
زندگی را تغییر داده و مانع حضور عوامل خطر ساز می‌شود. این سیاست شامل
کاربرد توصیه‌های معمول در زمینه «تغذیه،ورزش،مصرف دخانیات و الکل و مواد
مخدر» می‌باشد. همچنین مراقبت‌های بهداشتی پیشگیرانه از دهان و دندان و
ایمن سازی را برای پرهیز از ابتلا به بیماری‌های عفونی شامل می‌شود. (مانند
آموزش، مشاوره، واکسیناسیون).
۲-پیشگیری ثانویه: بسیاری از سالمندان دارای بیماری خفیف یا
عوامل خطر قابل شناخت بیماری مزمن یا ناتوانی زودرس می‌باشند. در این نوع
پیشگیری با شناسایی عوامل خطر و غربالگری و تشخیص و درمان زودهنگام بیماری
ها، عوامل خطر را سریع تشخیص داده و برای آنها اقدامات مناسب و خاص انجام می‌گیرد. این اقدامات زودهنگام بر مرگ و ناتوانی تاثیر می‌گذارد و مانع
پیشروی بیماری می‌گردد.
۳-پیشگیری ثالثیه: بسیاری از سالمندان دارای یک بیماری
مزمن می‌باشند. در این سطح پیشگیری، هدف حفظ عملکرد جسمی،روانی و اجتماعی
سالمند تا بیشترین زمان ممکن و با کیفیت مناسب است. این سیاست شامل جلوگیری
از وقوع مجدد حمله حاد بیماری با کمک دارو یا تغییرات سبک زندگی و کمک‌های توانبخشی است. ( توانبخشی و ارتقای کیفیت زندگی سالمند).
مراقبت‌ها و پیشگیری ها:
اگرچه تغییرات ناشی از پیری اجتناب پذیر است اما نمی‌توان
از بسیاری از آنها تا حدودی پیشگیری نمود یا وقوع آن را به تعویق انداخت
بدین جهت لازم است سالمندان را به رعایت موارد ذیل تشویق نمائید:
انجام برنامه‌های ورزشی منظم به ویژه پیاده روی و استفاده از کفش‌های پاشنه کوتاه، با کف غیر لغزنده-
-رژیم غذایی مناسب ( کم نمک و کم چربی ) و خوردن غذا در وعده‌های زیاد و حجم کم
-مصرف کافی مایعات (حداقل ۸-۶ لیوان در روز)
-استفاده از عینک آفتابی در مقابل نور خورشید
-کنترل منظم وزن و فشارخون
-عدم استعمال دخانیات
-داشتن دوره‌های کوتاه استراحت در فعالیت‌های طولانی
-رعایت بهداشت دهان و استفاده از ورقه‌های نازک
-عدم تغییر ناگهانی محل تاریک به روشن و بر عکس
-ماساژ نواحی تحت فشار
-تغییر وضعیت از حالت نشسته به ایستاده به آهستگی
-داشتن الگوی خواب منظم
-استفاده از مرطوب کننده و ضد آفتاب
www.mahsaan.com محســـان، سایت سرای سالمندان رضوانشهر اصفهان